Ukrayna – Rusya savaşı dünyayı açlığa doğru itiyor. Savaş, Covid-19, iklim değişikliği ve artan enerji fiyatları küresel gıda sistemini sarsıyor. Ukrayna tahıl ve yağlı tohum ihracatını durdurdu. Rusya’nın buğday ihracatı sallantıda. Rusya ve Ukrayna’nın gıda ihracatı dünyanın kalori ihtiyacının %12’sini karşılıyor. 2022’nin başından bu yana buğday fiyatları %53 arttı. Hindistan’da seyreden aşırı kuraklık nedeniyle Hindistan’ın da buğday ihracatını durdurması üzerine buğday fiyatları 16 Mayıs’ta %6 daha arttı.
BM Genel Sekreteri António Guterres 18 Mayıs’ta “küresel gıda kıtlığı” konusundan söz etti. Temel gıda fiyatlarındaki bu ani yükseliş sağlıklı beslenemeyen insan sayısını 440 milyon daha arttırarak 1,6 milyara çıkmasına sebep oldu. Yaklaşık 250 milyon insan ise kıtlığın eşiğinde. Bu sebeple ülkelerde siyasi huzursuzluklar artacak, çocukların fiziksel gelişimi olumsuz etkilenecek, insanlar açlıktan ölmeye başlayacak.
Rusya ve Ukrayna dünyanın ihtiyacı olan buğdayın %28’ini, arpanın %29’unu, mısırın %15’ini, ayçiçeği yağının %15’ini karşılıyor. Lübnan, Tunus, Mısır, Libya gibi ülkelerin ithal ettiği tahıl ürünlerinin neredeyse tamamını Rusya ve Ukrayna sağlıyor. Fakat Rusya-Ukrayna savaşı bu tedarik zincirini kesintiye uğratıyor. Dünyanın en büyük buğday üreticisi olan Çin’de kuraklıktan dolayı tahıl mahsulü beklenenin altında olacak, dünyanın en büyük ikinci buğday üreticisi olan Hindistan da kuraklıkla boğuşuyor. Amerika, Avrupa ve Afrika’da son kırk yılın en yüksek sıcaklıkları yaşanıyor. Tüm bu gelişmeler dar gelirlilerin üzerinde ağır bir etkiye sebep olacak.
Savaşın başlamasından bu yana, Kazakistan’dan Kuveyt’e kadar 23 ülke, küresel olarak ticareti yapılan kalorilerin %10’unu kapsayan gıda ihracatına ciddi kısıtlamalar getirdi. Tüm gübre ihracatının beşte birinden fazlası kısıtlanmıştır. Ticaret durursa, kıtlık başlar.
Ekonomist bu kıtlığın önlenmesi için üç aşamalı bir çözüm önerisi sunuyor:
1-Ukrayna, Odessa limanını mayınlardan temizlemeli
2-Rusya, Ukrayna’nın nakliye yapmasını engellememeli
3- Türkiye boğazlardan donanma geçmesine izin vermeli.[1]
Kaynak: https://www.economist.com/leaders/2022/05/19/the-coming-food-catastrophe?etear=nl_today_2
[1] Çevirmenin notu: Montrö boğazlar sözleşmesinin önemi burada da karşımıza çıkıyor.
[2] Birebir çeviri değildir.
Yorumlar
Yorum Gönder